Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu Vậy dẫn xuất halogen của hiđrocacbon là gì? có tính chất hóa học và tính chất vật lý ra sao? Được ứng dụng vào những lĩnh vực nào trong đời sống?

I. Khái niệm, phân loại

1. Khái niệm dẫn xuất halogen

• Khi thay thế nguyên tử hiđro của phân tử hiđrocacbon bằng nguyên tử halogen ta được dẫn xuất halogen của hiđrocacbon.

- Thay thế' nhóm -OH trong phân tử ancol bằng nguyên tử halogen.

C2H5OH + HBr → C2H5Br + H2O

- Cộng hợp hiđro halogenua hoặc halogen vào phân tử hiđrocacbon không no.

CH2=CH2 + HBr → CH3-CH2-Br

CH2=CH2 + Br2 → Br-CH2-CH2-Br

- Thế nguyên tử H của hiđrocacbon bằng nguyên tử halogen.

CH4 + Cl2  CH3Cl + HCl

2. Phân loại dẫn xuất halogen

• Các dẫn xuất halogen được phân loại dựa vào bản chất của halogen, số lượng nguyên tử halogen và đặc điểm cấu tạo của hidrocacbon

• Một số loại dẫn xuất halogen thường gặp

- Dẫn xuất halogen của hiđrocacbon no, mạch hở.

- Dẫn xuất halogen của hiđrocacbon không no, mạch hở.

- Dẫn xuất halogen của hiđrocacbon thơm

• Bậc của dẫn xuất halogen bằng bậc của nguyên tử cacbon liên kết với nguyên tử halogen.

- Bậc I:  (etyl clorua)

- Bậc II:  (isopropyl clorua)

- Bậc III:  (tert-butyl bromua)

 II. Tính chất vật lý của dẫn xuất halogen

• Ở điều kiện thường, một số chất có phân tử khối nhỏ (CH3Q, CH3F,...) ở trạng thái khí.

• Các dẫn xuất halogen hầu như không tan trong nước, tan tốt trong các dung môi hữu cơ như hiđrocacbon, ete,...

• Một số dẫn xuất halogen có hoạt tính sinh học cao như CF3-CHClBr (halotan: chất gây mê không độc), DDT (chất diệt côn trùng),...